کد مطلب:175 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:435
اذان و اقامه
مسأله 841ـ مستحبّ است پیش از نمازهای یومیّه اذان و اقامه بگویند وبهتر است حتّی الامكان ترك نشود، مخصوصاً «اقامه»، ولی برای نماز عید «فطر» و «قربان» و نمازهای واجب دیگر، اذان و اقامه نیست، بلكه سه مرتبه به امید مطلوبیّت پروردگار بگویند «الصّلاة» و نیز مستحبّ است به عنوان تبرّك و امید ثواب در روز اوّل كه بچّه به دنیا می آید، یا پیش از آن كه بند نافش بیفتد در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه بگویند.
[162]
مسأله 842ـ اذان دارای 18 جمله است به ترتیب زیر:
اَللّهُ اَكْبَرُ چهار مرتبه (یعنی خداوند بزرگتر از آن است كه به وصف آید).
اَشْهَدُ اَنْ لا اِلَهَ إِلاَّ اللّهُ دو مرتبه (یعنی گواهی می دهم غیر از خداوند یكتا معبود دیگری نیست).
اَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ دو مرتبه (یعنی گواهی می دهم كه محمّد فرستاده خداست).
حَیَّ عَلَی الصَّلاةِ دو مرتبه (یعنی بشتاب به سوی نماز).
حَیَّ عَلَی الْفَلاحِ دو مرتبه (یعنی بشتاب به سوی رستگاری).
حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَلِ دو مرتبه (یعنی بشتاب به سوی بهترین كارها كه نماز است).
اَللّهُ اَكْبَرُ دو مرتبه (یعنی خداوند بزرگتر از آن است كه به وصف آید).
لا اِلَهَ إِلاَّ اللّهُ دو مرتبه (یعنی هیچ معبودی جز خداوند یكتا نیست).
و اقامه 17 جمله است به این ترتیب كه همه چیزش مانند اذان است جز این كه در اوّل آن فقط دو مرتبه «اَللّهُ اَكْبَرُ» می گویند و در آخر آن یك مرتبه «لا اِلهَ إِلاّ اللّهُ» ولی بعد از گفتن «حَیَّ عَلَی خَیْرِ الْعَمَلِ»، دو مرتبه «قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ» ( یعنی نماز برپا شد) اضافه می شود.
مسأله 843ـ «اَشْهَدُ أَنَّ عَلِیَّاً وَلِیُّ اللّهِ» (یعنی گواهی می دهم كه علی ولیّ خدا بر همه خلق است) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از «اَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ» به قصد تبرّك گفته شود، لكن به صورتی كه معلوم شود جزء آن نیست.
مواردی كه اذان گفتن ساقط می شود
مسأله 844ـ در پنج مورد اذان ساقط می شود و بنابر احتیاط واجب باید آن را ترك كرد: 1ـ اذان نماز عصر روز جمعه هنگامی كه با نماز جمعه همراه خوانده شود. 2ـ نماز عصر روز عرفه كه روز نهم ذی الحجّه است هنگامی كه همراه ظهر خوانده شود.
[163]
3ـ نماز عشای شب عید قربان برای كسی كه در مشعرالحرام است و آن را با مغرب همراه می خواند. 4ـ نماز عصر و عشای زن مستحاضه كه باید آن رابلافاصله بعد از نماز ظهر یا مغرب بخواند. 5ـ نماز عصر و عشای كسی كه نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری كند.
بطور كلّی هر نمازی كه با نماز قبل همراه خوانده شود اذان آن ساقط می شود و فاصله شدن نافله و تعقیب كافی نیست، ولی اگر نمازها را جدا از هم هر یك را در وقت فضیلت خود به جا آورند اذان و اقامه هر دو مستحبّ است.
مسأله 845ـ در نماز جماعت اگر یك نفر اذان و اقامه بگوید برای همه كافی است و بقیّه بنابر احتیاط واجب باید اذان و اقامه را ترك كنند.
مسأله 846ـ هرگاه برای خواندن نماز جماعت به مسجد رود و ببیند نماز جماعت تمام شده، ولی صفها هنوز به هم نخورده است احتیاط آن است كه برای نماز خود اذان و اقامه نگوید، به شرط این كه برای جماعت اوّل اذان و اقامه گفته شده باشد.
مسأله 847ـ در جایی كه عدّه ای مشغول نماز جماعتند یا نماز آنان تازه تمام شده و صفها به هم نخورده است اگر كسی بخواهد فرادی یا با جماعت دیگری كه برپا می شود نماز بخواند اذان و اقامه از او ساقط است به شرط این كه برای آن نماز اذان و اقامه گفته باشند و نماز جماعت صحیح باشد و هر دو نماز در یك مكان و هر دو ادا و مربوط به یك وقت و در مسجد باشد.
مسأله 848ـ كسی كه اذان دیگری را می شنود مستحبّ است هر جمله را كه می شنود بازگو كند، بازگو كردن اقامه نیز به امید ثواب مستحبّ است (و آن را حكایت اذان و اقامه گویند).
مسأله 849ـ اگر مرد اذان زن را بشنود اذان از او ساقط نمی شود، ولی اگر زن اذان مرد را بشنود اذان از او ساقط می شود.
مسأله 850ـ در جماعتی كه مردان و زنان شركت دارند اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید، ولی در جماعت زنان اذان و اقامه زنان كافی است.
[164]
مسأله 851ـ هرگاه كلمات اذان و اقامه را بدون ترتیب بگوید، مثلاً «اَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدَاً رَسُولُ اللّهِ» را قبل از «اَشْهَدُ اَنْ لا اِلَهَ إِلاَّ اللّهُ» بگوید، باید برگردد و ترتیب را رعایت كند.
مسأله 852ـ میان اذان و اقامه باید زیاد فاصله ندهد و اگر فاصله بقدری باشد كه اقامه مربوط به آن اذان حساب نشود دوباره بگوید و همچنین میان اذان و اقامه با نماز نباید زیاد فاصله شود و اِلاّ اذان و اقامه را اعاده نماید.
مسأله 853ـ اذان و اقامه باید به عربی صحیح گفته شود، بنابراین اگر غلط بگوید، یا ترجمه آنها را به فارسی یا زبان دیگر بگوید صحیح نیست.
مسأله 854ـ اذان و اقامه را قبل از داخل شدن وقت نماز نمی توان گفت و اگر بگوید باطل است.
مسأله 855ـ هرگاه پیش از گفتن اقامه شك كند كه اذان را گفته یا نه، اذان را بگوید، ولی اگر مشغول اقامه شود و شك كند، اعتنا به شك نكند، ولی اگر در جمله های اذان و اقامه شك كند احتیاط آن است كه برگردد و به جا آورد.
مسأله 856ـ مستحبّ است در موقع اذان گفتن رو به قبله بایستد و باوضو باشد و صدا را بلند كند وبكشد و بین جمله های آن كمی فاصله دهد و درمیان آن حرف نزند.
مسأله 857ـ شایسته است كه بدن در موقع گفتن اقامه آرام باشد و اقامه را از اذان آهسته تر بگوید و فاصله جمله ها را كمتر كند و میان اذان و اقامه یك گام بردارد، یا كمی بنشیند، یا سجده كند، یا دعا نماید، یا دو ركعت نماز به جا آورد.
مسأله 858ـ بهتر است كسی راكه برای اذان معیّن می كنند، عادل و وقت شناس و صدایش مناسب و بلند باشد و اذان را در جای بلند بگوید و در صورتی كه از بلندگوها استفاده شود مانعی ندارد گوینده اذان در محل پایین قرار گیرد.
مسأله 859ـ شنیدن اذان از رادیو و مانند آن برای نماز كافی نیست، بلكه خود نمازگزاران به شرحی كه در بالا گفته شد باید اذان بگویند.
مسأله 860ـ اذان گفتن به صورت غنا یعنی آهنگی كه مناسب مجالس لهو و لعب
[165]
است حرام و باطل است.
مسأله 861ـ احتیاط واجب آن است كه اذان را همیشه به قصد نماز بگویند و گفتن اذان برای اعلام دخول وقت بدون قصد نماز بعد از آن مشكل است.
[162]
مسأله 842ـ اذان دارای 18 جمله است به ترتیب زیر:
اَللّهُ اَكْبَرُ چهار مرتبه (یعنی خداوند بزرگتر از آن است كه به وصف آید).
اَشْهَدُ اَنْ لا اِلَهَ إِلاَّ اللّهُ دو مرتبه (یعنی گواهی می دهم غیر از خداوند یكتا معبود دیگری نیست).
اَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ دو مرتبه (یعنی گواهی می دهم كه محمّد فرستاده خداست).
حَیَّ عَلَی الصَّلاةِ دو مرتبه (یعنی بشتاب به سوی نماز).
حَیَّ عَلَی الْفَلاحِ دو مرتبه (یعنی بشتاب به سوی رستگاری).
حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَلِ دو مرتبه (یعنی بشتاب به سوی بهترین كارها كه نماز است).
اَللّهُ اَكْبَرُ دو مرتبه (یعنی خداوند بزرگتر از آن است كه به وصف آید).
لا اِلَهَ إِلاَّ اللّهُ دو مرتبه (یعنی هیچ معبودی جز خداوند یكتا نیست).
و اقامه 17 جمله است به این ترتیب كه همه چیزش مانند اذان است جز این كه در اوّل آن فقط دو مرتبه «اَللّهُ اَكْبَرُ» می گویند و در آخر آن یك مرتبه «لا اِلهَ إِلاّ اللّهُ» ولی بعد از گفتن «حَیَّ عَلَی خَیْرِ الْعَمَلِ»، دو مرتبه «قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ» ( یعنی نماز برپا شد) اضافه می شود.
مسأله 843ـ «اَشْهَدُ أَنَّ عَلِیَّاً وَلِیُّ اللّهِ» (یعنی گواهی می دهم كه علی ولیّ خدا بر همه خلق است) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از «اَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ» به قصد تبرّك گفته شود، لكن به صورتی كه معلوم شود جزء آن نیست.
مواردی كه اذان گفتن ساقط می شود
مسأله 844ـ در پنج مورد اذان ساقط می شود و بنابر احتیاط واجب باید آن را ترك كرد: 1ـ اذان نماز عصر روز جمعه هنگامی كه با نماز جمعه همراه خوانده شود. 2ـ نماز عصر روز عرفه كه روز نهم ذی الحجّه است هنگامی كه همراه ظهر خوانده شود.
[163]
3ـ نماز عشای شب عید قربان برای كسی كه در مشعرالحرام است و آن را با مغرب همراه می خواند. 4ـ نماز عصر و عشای زن مستحاضه كه باید آن رابلافاصله بعد از نماز ظهر یا مغرب بخواند. 5ـ نماز عصر و عشای كسی كه نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری كند.
بطور كلّی هر نمازی كه با نماز قبل همراه خوانده شود اذان آن ساقط می شود و فاصله شدن نافله و تعقیب كافی نیست، ولی اگر نمازها را جدا از هم هر یك را در وقت فضیلت خود به جا آورند اذان و اقامه هر دو مستحبّ است.
مسأله 845ـ در نماز جماعت اگر یك نفر اذان و اقامه بگوید برای همه كافی است و بقیّه بنابر احتیاط واجب باید اذان و اقامه را ترك كنند.
مسأله 846ـ هرگاه برای خواندن نماز جماعت به مسجد رود و ببیند نماز جماعت تمام شده، ولی صفها هنوز به هم نخورده است احتیاط آن است كه برای نماز خود اذان و اقامه نگوید، به شرط این كه برای جماعت اوّل اذان و اقامه گفته شده باشد.
مسأله 847ـ در جایی كه عدّه ای مشغول نماز جماعتند یا نماز آنان تازه تمام شده و صفها به هم نخورده است اگر كسی بخواهد فرادی یا با جماعت دیگری كه برپا می شود نماز بخواند اذان و اقامه از او ساقط است به شرط این كه برای آن نماز اذان و اقامه گفته باشند و نماز جماعت صحیح باشد و هر دو نماز در یك مكان و هر دو ادا و مربوط به یك وقت و در مسجد باشد.
مسأله 848ـ كسی كه اذان دیگری را می شنود مستحبّ است هر جمله را كه می شنود بازگو كند، بازگو كردن اقامه نیز به امید ثواب مستحبّ است (و آن را حكایت اذان و اقامه گویند).
مسأله 849ـ اگر مرد اذان زن را بشنود اذان از او ساقط نمی شود، ولی اگر زن اذان مرد را بشنود اذان از او ساقط می شود.
مسأله 850ـ در جماعتی كه مردان و زنان شركت دارند اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید، ولی در جماعت زنان اذان و اقامه زنان كافی است.
[164]
مسأله 851ـ هرگاه كلمات اذان و اقامه را بدون ترتیب بگوید، مثلاً «اَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدَاً رَسُولُ اللّهِ» را قبل از «اَشْهَدُ اَنْ لا اِلَهَ إِلاَّ اللّهُ» بگوید، باید برگردد و ترتیب را رعایت كند.
مسأله 852ـ میان اذان و اقامه باید زیاد فاصله ندهد و اگر فاصله بقدری باشد كه اقامه مربوط به آن اذان حساب نشود دوباره بگوید و همچنین میان اذان و اقامه با نماز نباید زیاد فاصله شود و اِلاّ اذان و اقامه را اعاده نماید.
مسأله 853ـ اذان و اقامه باید به عربی صحیح گفته شود، بنابراین اگر غلط بگوید، یا ترجمه آنها را به فارسی یا زبان دیگر بگوید صحیح نیست.
مسأله 854ـ اذان و اقامه را قبل از داخل شدن وقت نماز نمی توان گفت و اگر بگوید باطل است.
مسأله 855ـ هرگاه پیش از گفتن اقامه شك كند كه اذان را گفته یا نه، اذان را بگوید، ولی اگر مشغول اقامه شود و شك كند، اعتنا به شك نكند، ولی اگر در جمله های اذان و اقامه شك كند احتیاط آن است كه برگردد و به جا آورد.
مسأله 856ـ مستحبّ است در موقع اذان گفتن رو به قبله بایستد و باوضو باشد و صدا را بلند كند وبكشد و بین جمله های آن كمی فاصله دهد و درمیان آن حرف نزند.
مسأله 857ـ شایسته است كه بدن در موقع گفتن اقامه آرام باشد و اقامه را از اذان آهسته تر بگوید و فاصله جمله ها را كمتر كند و میان اذان و اقامه یك گام بردارد، یا كمی بنشیند، یا سجده كند، یا دعا نماید، یا دو ركعت نماز به جا آورد.
مسأله 858ـ بهتر است كسی راكه برای اذان معیّن می كنند، عادل و وقت شناس و صدایش مناسب و بلند باشد و اذان را در جای بلند بگوید و در صورتی كه از بلندگوها استفاده شود مانعی ندارد گوینده اذان در محل پایین قرار گیرد.
مسأله 859ـ شنیدن اذان از رادیو و مانند آن برای نماز كافی نیست، بلكه خود نمازگزاران به شرحی كه در بالا گفته شد باید اذان بگویند.
مسأله 860ـ اذان گفتن به صورت غنا یعنی آهنگی كه مناسب مجالس لهو و لعب
[165]
است حرام و باطل است.
مسأله 861ـ احتیاط واجب آن است كه اذان را همیشه به قصد نماز بگویند و گفتن اذان برای اعلام دخول وقت بدون قصد نماز بعد از آن مشكل است.